تبلیغات
گفتوگوی «قانون» با کاظم اولیایی، مدیرعامل سابق باشگاه استقلال
«سونامی فساد» فوتبال ایران را نابود میکند
فکر میکنم آلوده جلوه دادن جامعه داوران کار درستی نیست و باید به شکلی کاربردی و دقیق این مسئله را پیگیری کرد.
گروه ورزش- حسین ابوالفتحی: این روزها همه جا حرف از فساد و تبانی در فوتبال است. هر کس در آن هست یکی را متهم میکند و عمیق که میشوی همه را غرق در فساد میبینی. از دلال و مربی تا مدیر و این اواخر هم داوران؛ اکثریت از فساد میگویند و دست آخر هم همه متهم اند اما کسی اتهامش را نمیپذیرد. کاظم اولیایی مدیرعامل سابق باشگاه استقلال در گفتوگویی با روزنامه قانون به بررسی مسئله فساد در فوتبال ایران پرداخته است. او که خود معتقد به فوتبال پاک است، فوتبال ایران را پاکتر از سایر بخشهای کشور میداند. از نحوه برخورد با پدیده فساد در فوتبال کشور انتقاد دارد و میگوید باید سیستم خود کنترلی در فوتبال کشور شکل بگیرد. با پردهدری و افشاگری اصلا موافق نیست و بحث اخیر در موضوع فساد را عاملی برای کریه جلوه دادن فضای فوتبال میداند. کاظم اولیایی اعتقاد به تشکیل کمیته اخلاق دارد و در عین حال عوامل گذشته بررسی موضوع فساد در فوتبال ایران را در حد حضور در این کمیته نمیداند. گفت وگوی ما با وی را در زیر بخوانید.
بلبشوی این روزهای فوتبال کشور در حوزه فساد موجود در آن را چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم فساد مسئله و چالش نوظهوری در فوتبال ما نیست. همه ما می دانیم در فوتبال فساد وجود دارد و شکی هم در واقعیت این موضوع نداریم اما حواسمان باشد که حجم فساد موجود در فوتبال نسبت به سایر فعالیتهای اجتماعی دیگر جامعه کمتر است. فوتبال در ایران شبیه به یک اتاق شیشهای است که به خاطر توجه زیاد و شفافیتی که به لحاظ رسانهای به آن وجود دارد فسادش ملموستر از سایر بخشهاست اما اصلا نباید تصور کرد که در حوزه هنر، اقتصاد، سیاست و ... حجم این فسادها کمتر است.
فکر میکنید آخر این همه پردهدری و افشاگری به کجا ختم خواهد شد؟
بیشک این جریانی که امروز در مفسده فوتبال اتفاق افتاده یک سونامی است که قطعا ادامه دار خواهد بود و اگر مانعش نشویم همه را با خود خواهد برد. در ابتدای بروز این مسئله پای برخی واسطهها و دلالها به میان آمد و بگیر و ببندهایی هم صورت گرفت. بعد برخی مربیان آلوده و درگیر در حوزه فساد فوتبال معرفی شدند و حالا هم انگشت اتهام به سمت داوران فوتبال است. به نظرم این جریان آنقدر ادامه خواهد داشت که همه بخشهای سالم فوتبال را هم درگیر خودش میکند و در نهایت زمینه نابودی آن را فراهم خواهد آورد. بی شک ما چارهای نداریم جز اینکه ساختار موجود فوتبالمان را اصلاح کنیم.
منظورتان از اصلاح ساختار فوتبال چیست؟
ببینید، فیفا امروز 205 عضو فعال دارد که به لحاظ تشکیلاتی حتی از سازمان ملل هم گستردهتر است اما فساد چشمگیری در آن نمیبینیم. دلیل آن چیست؟ خوشبختانه این نهاد بینالمللی از سالهای دور رو به سیستم خود کنترلی و درون کنترلی آورد که بسیار هم جواب داد. اینکه ما دائم دنبال آن باشیم که مجموعههایی از بیرون، فوتبال ما را کنترل کنند به جایی نخواهیم رسید. چرا باید هر روز قوه قضاییه به فوتبال سرک بکشد یا پای نهادهای امنیتی را به آن وارد کنیم. این قطعا رفتار غلطی است و ما هم به روال سیستم فیفا باید رو به سیستم درون کنترلی و خود کنترلی بیاوریم.
این درون کنترلی که از آن حرف میزنید نیاز به ساختار مقتدری مثل کمیته اخلاق فیفا دارد. کمیتهای که در این چند سال اخیر مجموعههای مشابه آن در داخل فدراسیون فوتبال ایران شکل گرفت اما هیچ کارکردی نداشت؟
اتفاقا منظور من تشکیل کمیته اخلاق است که گویا مسئولان فدراسیون هم به تشکیل آن رضایت دادهاند. به نظرم در این شرایط عجیب و غریب تشکیل یک کمیته اخلاق مقتدر میتواند نقش همان قوه قضاییه را در فوتبال بازی کند. البته اصلا قرار نیست آدمهای اجرایی که در گذشته منشور اخلاقی و امثالهم را تشکیل دادند، حالا کمیته اخلاق را تشکیل دهند. این کمیته باید متشکل از افراد حقوقی باشد که سوای استقلال کاری مورد وثوق جامعه فوتبال هم باشند.
اما تجربه گذشته ما در تشکیل ستاد رسیدگی به اخلاق حرفهای فوتبال و حتی ستاد منشور اخلاقی امید به تشکیل یک کمیته اخلاق واقعی را بسیار ناچیز کرده. به نظرتان صرف تشکیل چنین کمیتهای برای محو پدیده تبانی و فساد در فوتبال کشور کافی است؟
خیر. اگر قواعد مناسب در تشکیل این کمیته رعایت نشود طبیعی است که نتیجه مطلوبی هم از تشکیل آن حاصل نخواهد شد. یک مثال میآورم. شما به سرنوشت محمد بنهمان رئیس قطری سابق کنفدراسیون فوتبال آسیا نگاه کنید. او وقتی خواست برای رسیدن به ریاست فیفا پایش را از گلیمش درازتر کند کمیته اخلاق فیفا بعد از تحقیق و بررسیهای لازم او را با آن همه قدرت نفوذ و لابی به طور مادام العمر از فعالیت در فوتبال محروم کرد. این معنای واقعی یک کمیته اخلاق و سیستم درون کنترلی است که ما هم باید به سمت آن حرکت کنیم.
با این همه بیم آن میرود که علی کفاشیان باز هم زمام امور چنین کمیتهای را به همان افراد قبلی نظیر حجتالاسلام علیپور واگذار کند.
همان طور که گفتم علیپور و امثالهم عوامل اجرایی فدراسیون هستند که صلاحیت چنین کاری را ندارند. این دقیقا مثل این است که ما وزیر یک دولت را به عنوان قاضی هم انتخاب کنیم و این وزیر بخواهد در وزارتخانهاش دادگاه تشکیل دهد و عوامل و افراد تحت نظرش را بازخواست و حتی رای هم در موردشان صادر کند. اصلاح ساختاری که از آن حرف زدیم باید شبیه یک قوه قضاییه واقعی باشد که ارکان آن را کمیته اخلاق، کمیته انضباطی و کمیته استیناف تشکیل دهند.
به طور کل موافق این همه افشاگری و پردهدری در فوتبال کشور هستید؟
به هیچ عنوان. اتفاقا ما باید مواظب باشیم برخی افراد مفسد این بخش بی خود و بی جهت دیگران را متهم نکنند تا با آلوده کردن فضا خود را در شلوغیها پنهان کنند. این افراد میخواهند گستره فساد را آنقدر گسترش دهند که خودشان در حجم آنها به چشم نیایند. فوتبال یک مقوله انسان ساز است و به دنبال زیبا پروری است اما عدهای که خود اهل فسادند و تبانی، با سرعت و قدرت زیاد دنبال آن هستند که شخصیت آن را کریه و زشت جلوه دهند.
این روزها برخی عناصر فوتبال، فدراسیون را سرمنشاء بیشتر فساد موجود میدانند. با طرح چنین موضوعی موافقید؟
به نظرم اصل فساد فعلی محصول بی برنامگی هسته مرکزی فوتبال کشور است که آن را باشگاهها تشکیل میدهند. ما پول دولتی را بدون حساب و کتاب وارد فوتبال کردهایم اما برنامهای برای آن وجود ندارد. بیشک مادر همه مفسده فوتبال کشور پولهای دولتی هستند که آدمهای مرتبط با آن را وسوسه میکند. یکی از مدیران همین باشگاهها اخیرا به من میگفت «چرا من به عنوان مدیر باشگاه باید ماهانه 3 میلیون تومان حقوق بگیرم و در یک سال جمع دریافتیام به 40 میلیون تومان نرسد اما یک جوان 17 ساله باید در یک سال قریب به نیم میلیارد دستمزد داشته باشد.» متاسفانه این اختلاف زیاد پرداختها باعث شده دریافتی بازیکنان رشدی سرطانی داشته باشد و برخی مدیران هم فکر کنند حقشان در این فوتبال بیش از اینهاست.
عملکرد ستاد منشور اخلاقی و ستاد رسیدگی به تخلفات حرفهای فوتبال را در ممانعت از انتشار فساد در فوتبال چقدر تاثیرگذار میدانید؟
از منظر حرفهای متهم کردن و کنکاش در زندگی شخصی افراد و تندخویی با آنها دلیل بر اثبات یک عملکرد خوب نیست. اینکه ما بیاییم و ایرادهای بنیاسرائیلی بگیریم فقط خودمان را زیر سوال میبریم. بی شک اگر قرار به شناختن متخلفان هم هست باید این اتفاق در یک مسیر کانالیزه و اصولی صورت پذیرد.
نظر شخصیتان در مورد محسن قهرمانی و جنجال بازی پرسپولیس و سپاهان چیست؟
حرف زدن در مورد این پرونده نیاز به کار کارشناسی دارد که من اطلاع دقیقی از جزئیات آن ندارم. وقتی ما درون کنترلی نداریم هر مفسده می تواند عین یک موریانه یک درخت را ضایع کند. به عبارتی دیگر وقتی یک سلول سرطانی وارد یک بدن میشود اگر قوای تهاجمی علیه آن شکل نگیرد رفته رفته کل بدن آلوده آن سلول سرطانی خواهد شد. به نظرم سلولهای سرطانی فوتبال کشور باید شناسایی شده و جلوی فعالیتشان گرفته شود.
علی فتحا...زاده مدعی شده که استقلال پاک ترین تیم لیگ برتر است؟
آقای فتحا... زاده این روزها خیلی مشغول است و همه جا اظهارنظرهای او را میبینیم. ما به نظر ایشان احترام میگذاریم.
و آخرین سوال هم در مورد مسئله داوری. آلودگی حوزه داوران فوتبال را قبول دارید؟
فکر میکنم آلوده جلوه دادن جامعه داوران کار درستی نیست و باید به شکلی کاربردی و دقیق این مسئله را پیگیری کرد.
بلبشوی این روزهای فوتبال کشور در حوزه فساد موجود در آن را چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم فساد مسئله و چالش نوظهوری در فوتبال ما نیست. همه ما می دانیم در فوتبال فساد وجود دارد و شکی هم در واقعیت این موضوع نداریم اما حواسمان باشد که حجم فساد موجود در فوتبال نسبت به سایر فعالیتهای اجتماعی دیگر جامعه کمتر است. فوتبال در ایران شبیه به یک اتاق شیشهای است که به خاطر توجه زیاد و شفافیتی که به لحاظ رسانهای به آن وجود دارد فسادش ملموستر از سایر بخشهاست اما اصلا نباید تصور کرد که در حوزه هنر، اقتصاد، سیاست و ... حجم این فسادها کمتر است.
فکر میکنید آخر این همه پردهدری و افشاگری به کجا ختم خواهد شد؟
بیشک این جریانی که امروز در مفسده فوتبال اتفاق افتاده یک سونامی است که قطعا ادامه دار خواهد بود و اگر مانعش نشویم همه را با خود خواهد برد. در ابتدای بروز این مسئله پای برخی واسطهها و دلالها به میان آمد و بگیر و ببندهایی هم صورت گرفت. بعد برخی مربیان آلوده و درگیر در حوزه فساد فوتبال معرفی شدند و حالا هم انگشت اتهام به سمت داوران فوتبال است. به نظرم این جریان آنقدر ادامه خواهد داشت که همه بخشهای سالم فوتبال را هم درگیر خودش میکند و در نهایت زمینه نابودی آن را فراهم خواهد آورد. بی شک ما چارهای نداریم جز اینکه ساختار موجود فوتبالمان را اصلاح کنیم.
منظورتان از اصلاح ساختار فوتبال چیست؟
ببینید، فیفا امروز 205 عضو فعال دارد که به لحاظ تشکیلاتی حتی از سازمان ملل هم گستردهتر است اما فساد چشمگیری در آن نمیبینیم. دلیل آن چیست؟ خوشبختانه این نهاد بینالمللی از سالهای دور رو به سیستم خود کنترلی و درون کنترلی آورد که بسیار هم جواب داد. اینکه ما دائم دنبال آن باشیم که مجموعههایی از بیرون، فوتبال ما را کنترل کنند به جایی نخواهیم رسید. چرا باید هر روز قوه قضاییه به فوتبال سرک بکشد یا پای نهادهای امنیتی را به آن وارد کنیم. این قطعا رفتار غلطی است و ما هم به روال سیستم فیفا باید رو به سیستم درون کنترلی و خود کنترلی بیاوریم.
این درون کنترلی که از آن حرف میزنید نیاز به ساختار مقتدری مثل کمیته اخلاق فیفا دارد. کمیتهای که در این چند سال اخیر مجموعههای مشابه آن در داخل فدراسیون فوتبال ایران شکل گرفت اما هیچ کارکردی نداشت؟
اتفاقا منظور من تشکیل کمیته اخلاق است که گویا مسئولان فدراسیون هم به تشکیل آن رضایت دادهاند. به نظرم در این شرایط عجیب و غریب تشکیل یک کمیته اخلاق مقتدر میتواند نقش همان قوه قضاییه را در فوتبال بازی کند. البته اصلا قرار نیست آدمهای اجرایی که در گذشته منشور اخلاقی و امثالهم را تشکیل دادند، حالا کمیته اخلاق را تشکیل دهند. این کمیته باید متشکل از افراد حقوقی باشد که سوای استقلال کاری مورد وثوق جامعه فوتبال هم باشند.
اما تجربه گذشته ما در تشکیل ستاد رسیدگی به اخلاق حرفهای فوتبال و حتی ستاد منشور اخلاقی امید به تشکیل یک کمیته اخلاق واقعی را بسیار ناچیز کرده. به نظرتان صرف تشکیل چنین کمیتهای برای محو پدیده تبانی و فساد در فوتبال کشور کافی است؟
خیر. اگر قواعد مناسب در تشکیل این کمیته رعایت نشود طبیعی است که نتیجه مطلوبی هم از تشکیل آن حاصل نخواهد شد. یک مثال میآورم. شما به سرنوشت محمد بنهمان رئیس قطری سابق کنفدراسیون فوتبال آسیا نگاه کنید. او وقتی خواست برای رسیدن به ریاست فیفا پایش را از گلیمش درازتر کند کمیته اخلاق فیفا بعد از تحقیق و بررسیهای لازم او را با آن همه قدرت نفوذ و لابی به طور مادام العمر از فعالیت در فوتبال محروم کرد. این معنای واقعی یک کمیته اخلاق و سیستم درون کنترلی است که ما هم باید به سمت آن حرکت کنیم.
با این همه بیم آن میرود که علی کفاشیان باز هم زمام امور چنین کمیتهای را به همان افراد قبلی نظیر حجتالاسلام علیپور واگذار کند.
همان طور که گفتم علیپور و امثالهم عوامل اجرایی فدراسیون هستند که صلاحیت چنین کاری را ندارند. این دقیقا مثل این است که ما وزیر یک دولت را به عنوان قاضی هم انتخاب کنیم و این وزیر بخواهد در وزارتخانهاش دادگاه تشکیل دهد و عوامل و افراد تحت نظرش را بازخواست و حتی رای هم در موردشان صادر کند. اصلاح ساختاری که از آن حرف زدیم باید شبیه یک قوه قضاییه واقعی باشد که ارکان آن را کمیته اخلاق، کمیته انضباطی و کمیته استیناف تشکیل دهند.
به طور کل موافق این همه افشاگری و پردهدری در فوتبال کشور هستید؟
به هیچ عنوان. اتفاقا ما باید مواظب باشیم برخی افراد مفسد این بخش بی خود و بی جهت دیگران را متهم نکنند تا با آلوده کردن فضا خود را در شلوغیها پنهان کنند. این افراد میخواهند گستره فساد را آنقدر گسترش دهند که خودشان در حجم آنها به چشم نیایند. فوتبال یک مقوله انسان ساز است و به دنبال زیبا پروری است اما عدهای که خود اهل فسادند و تبانی، با سرعت و قدرت زیاد دنبال آن هستند که شخصیت آن را کریه و زشت جلوه دهند.
این روزها برخی عناصر فوتبال، فدراسیون را سرمنشاء بیشتر فساد موجود میدانند. با طرح چنین موضوعی موافقید؟
به نظرم اصل فساد فعلی محصول بی برنامگی هسته مرکزی فوتبال کشور است که آن را باشگاهها تشکیل میدهند. ما پول دولتی را بدون حساب و کتاب وارد فوتبال کردهایم اما برنامهای برای آن وجود ندارد. بیشک مادر همه مفسده فوتبال کشور پولهای دولتی هستند که آدمهای مرتبط با آن را وسوسه میکند. یکی از مدیران همین باشگاهها اخیرا به من میگفت «چرا من به عنوان مدیر باشگاه باید ماهانه 3 میلیون تومان حقوق بگیرم و در یک سال جمع دریافتیام به 40 میلیون تومان نرسد اما یک جوان 17 ساله باید در یک سال قریب به نیم میلیارد دستمزد داشته باشد.» متاسفانه این اختلاف زیاد پرداختها باعث شده دریافتی بازیکنان رشدی سرطانی داشته باشد و برخی مدیران هم فکر کنند حقشان در این فوتبال بیش از اینهاست.
عملکرد ستاد منشور اخلاقی و ستاد رسیدگی به تخلفات حرفهای فوتبال را در ممانعت از انتشار فساد در فوتبال چقدر تاثیرگذار میدانید؟
از منظر حرفهای متهم کردن و کنکاش در زندگی شخصی افراد و تندخویی با آنها دلیل بر اثبات یک عملکرد خوب نیست. اینکه ما بیاییم و ایرادهای بنیاسرائیلی بگیریم فقط خودمان را زیر سوال میبریم. بی شک اگر قرار به شناختن متخلفان هم هست باید این اتفاق در یک مسیر کانالیزه و اصولی صورت پذیرد.
نظر شخصیتان در مورد محسن قهرمانی و جنجال بازی پرسپولیس و سپاهان چیست؟
حرف زدن در مورد این پرونده نیاز به کار کارشناسی دارد که من اطلاع دقیقی از جزئیات آن ندارم. وقتی ما درون کنترلی نداریم هر مفسده می تواند عین یک موریانه یک درخت را ضایع کند. به عبارتی دیگر وقتی یک سلول سرطانی وارد یک بدن میشود اگر قوای تهاجمی علیه آن شکل نگیرد رفته رفته کل بدن آلوده آن سلول سرطانی خواهد شد. به نظرم سلولهای سرطانی فوتبال کشور باید شناسایی شده و جلوی فعالیتشان گرفته شود.
علی فتحا...زاده مدعی شده که استقلال پاک ترین تیم لیگ برتر است؟
آقای فتحا... زاده این روزها خیلی مشغول است و همه جا اظهارنظرهای او را میبینیم. ما به نظر ایشان احترام میگذاریم.
و آخرین سوال هم در مورد مسئله داوری. آلودگی حوزه داوران فوتبال را قبول دارید؟
فکر میکنم آلوده جلوه دادن جامعه داوران کار درستی نیست و باید به شکلی کاربردی و دقیق این مسئله را پیگیری کرد.